Tegenwoordig kun je het woord klimaat met bijna elk ander woord samenvoegen en dat heet dan een samenvoeging, maar er bestaat ook iets dat voorvoegsel heet, een woord dat zelfstandig geen betekenis heeft maar voor een ander woord gezet een andere betekenis krijgt, zoals on in onweer of her bij herindeling of on bij onzin. Taalkundig zou men denken dat het woord klimaatburgemeester een samenvoeging is, maar ik denk dat het woord eerder een voorvoegsel ‘klimaat’ heeft, want het woord klimaat heeft mijns inziens meestal absoluut geen betekenis.
Klimaat is niet meer wat het geweest is; het zei ooit iets over de gesteldheid van het weer in een bepaald gebied, zo leven we in Nederland in een zeeklimaat met milde winters, koele zomers en relatief kleine temperatuurverschillen, een landklimaat kent weer strenge winters en heel warme zomers en dan hebben we nog de tropen en de subtropen met de bijbehorende klimaattypes. Maar de betekenis van klimaat is veranderd, klimaat is ondertussen een internationaal vastgestelde lijst van gemiddelde temperaturen op deze planeet en deze planeet dient zich daaraan te houden. Elke afwijking van de norm wordt omgezet in een schuldvraag en daaraan gekoppelde maatregelen en activiteiten van klimaatgroeperingen waarvan we op allerlei gebieden veel last hebben en steeds meer last krijgen.
Die gemiddelde temperatuur waarover ik het hierboven had doet mij weer denken aan wat ik twee jaar geleden meemaakte. Ik kwam aan het begin van mijn dagelijkse wandeling op een brug vlak bij het Malieveld in Den Haag een cameraploeg tegen die een tegen de brugleuning leunend, vooraanstaand, zwaarlijvig PvdA-kamerlid met witte baard en opbollende witte trui interviewde. Ik bleef even nieuwsgierig staan luisteren en hoorde de man tegen de hem voorgehouden microfoon betogen dat de gemiddelde temperatuur in Nederland harder stijgt dan in de ons omringende landen. Ik weet nog dat ik de uitspraken van deze volksvertegenwoordiger tijdens de rest van mijn wandeling op me in moest laten werken. Als ík deze uitspraak zou hebben gedaan, dan zou men eerst een tijdje in een deuk hebben gelegen, maar de cameraploeg op die brug vertrok geen spier, het was serieus want het betrof ‘klimaat’.
Het voorvoegsel ‘klimaat’ is een zelfstandig naamwoord geworden dat niets meer te maken heeft met de mate van hevigheid van de seizoenen, maar met een hobby van mensen behept met de overtuiging dat wij de seizoenen naar believen kunnen aanpassen. In november 2025 hebben we de nationale klimaatweek gehad, georganiseerd door een klimaatstichting waarin 300 klimaatburgemeesters bezig zijn geweest een steentje bij te dragen om, in samenwerking met klimaatsupporters, klimaatinitiatieven of klimaatacties te ontplooien.
Ik ben ooit een groep tegengekomen die zich grootouders voor het klimaat noemt en in groepsverband, klimaatliedjes zingende, het klimaatevangelie verkondigde; ieder zijn meug. Zo zijn we toch lekker bezig met een ogenschijnlijk heel onschuldige bezigheid die ons echter veel geld kost aan allerlei klimaatbelastingen en klimaatheffingen die ook wel klimaattax worden genoemd. We betalen dan mee aan bijvoorbeeld het ontruimen van door grondig natgespoten klimaatactivisten geblokkeerde wegen, de zogenaamde klimaatblokkades, en het schoonmaken van door diezelfde klimaatactivisten bekladde muren, de zogenaamde klimaatbekladdingen.
Nee, ik blijf erbij dat het woord ‘klimaat’ als voorvoegsel eigenlijk niets zinnigs aan een ander woord toevoegt. Klimaatwetenschappers zouden eens moeten onderzoeken hoeveel klimaatschade het gebruik van het taalvervuilende woord ‘klimaat’ aan het klimaat zelf heeft toegebracht. Dat de mens overigens denkt dat men bij machte is het klimaat naar believen aan te passen is te wijten aan een hevige mate van onwetendheid met betrekking tot de werking van de natuur.
Ruim elfduizend jaar geleden kwam er eind aan een ijstijd die we het Weichselien noemen. Hij duurde van 117.000 tot 11.500 jaar geleden. We zitten nog in de warme, interglaciale periode tussen twee ijstijden in en dat gaat gepaard met hogere temperaturen en het daardoor smelten van de poolkappen en landijs. Tijdens het hoogtepunt van de ijstijden, dus tijdens de laagste temperaturen rijkten de gletsjers tot over Nederland en kon men gewoon over het land naar Engeland lopen, het gebied dat we tegenwoordig Doggerland noemen, zo laag is de zeewaterspiegel tijdens een ijstijd. Het blijft echter nog enige tijd warm en daar kunnen we helemaal niets aan doen, zelfs de zichzelf vastlijmende klimaatactivisten of klimaatgrootouders niet. Maar niet getreurd, over een paar duizend jaar gaat het echt wel heel veel kouder worden en klaagt men dan waarschijnlijk nog heviger over klimaatverandering.
